In en om Sionsberg aan de Birdaarderstraatweg in Dokkum gebeurt van alles op het gebied van zorg. Om al die verhalen een plekje te kunnen geven, heeft online stadskrant in-dokkum.nl de rubriek ‘Rondom Sionsberg’. Hier komt iedere keer een verhaal van Sionsberg aan bod. In deze editie vertellen chirurg Matthijs Elzinga en zijn vader Gijs, kleinzoon en zoon van de oprichter Sionsberg Mattheus Johannes Elzinga, over het ontstaan van het huidige medisch centrum Sionsberg.
Mijn vader was plattelandsarts. Hij deed van alles; het trekken van tanden tot het begeleiden van bevallingen
Chirurg Matthijs Elzinga is sinds een jaar onderdeel van de polikliniek chirurgie bij Sionsberg. Vanaf 2018 is hij werkzaam bij Heelkunde Friesland. Deze organisatie zet haar chirurgen in op bijna alle Friese ziekenhuizen. Elke vrijdagochtend is Matthijs in Dokkum. De rest van zijn dagen brengt hij door in andere ziekenhuizen, waaronder het Antonius Ziekenhuis in Sneek en Emmeloord. Vader Gijs Elzinga is gepensioneerd maar was voorheen dokter. “Het is bijzonder om in Sionsberg te werken, een medisch centrum dat is opgericht door mijn grootvader. Daardoor had ik gelijk een emotionele verbinding met Sionsberg,” aldus Matthijs.
De start van Sionsberg
In de jaren 50 ontstond er behoefte aan een ziekenhuis in Noardeast-Fryslân vanwege de lange reistijden en omdat er onvoldoende acute zorg beschikbaar was in het noordelijke gebied. “Mijn opa was als huisarts in Ternaard 24/7 bezig met het verlenen van zorg. Er was veel vraag naar zorg en er waren te weinig voorzieningen. Hij wilde dit oplossen door het oprichten van een ziekenhuis in Dokkum,” vertelt Matthijs, die vernoemd is naar zijn opa. In 1956 werd het ziekenhuis geopend met steun van de bewoners en de kerkelijke gemeenten in de omgeving van Dokkum. “Er is een foto van de opening (zie onderstaande foto) waarop Tewis, mijn oom, als jongen samen met zijn vader de sleutel overhandigt aan de eerste bestuurder van het ziekenhuis.”
Zorg in de jaren 50
Om de beweegredenen te begrijpen van huisarts Elzinga senior is het handig om een beeld te krijgen van hoe de situatie in de jaren 50 er uit zag in een dorp als Ternaard. “Mijn vader was plattelandsarts. Hij deed van alles; het trekken van tanden tot het begeleiden van bevallingen,” vertelt Gijs Elzinga, vader van Matthijs. “Er was een gereformeerde en een hervormde huisarts in Ternaard. De dienstverlening ging via de kerkelijke lijnen maar communicatie tussen de kerken was niet aanwezig.” Om naar het ziekenhuis te gaan in Leeuwarden moest je langs smalle wegen en diverse dorpen, dat ging een stuk langzamer dan nu. Hierdoor was huisarts Elzinga senior de hele dag oproepbaar voor het leveren van zorg. “Sommige boerderijen lagen een kilometer in de klei, daarom had mijn vader altijd laarzen in zijn auto. Laat staan dat er op tijd een ambulance kon gebeld worden of langs kwam.”
“Hij wilde zorg leveren die hij zelf niet kon geven.”
Huisarts Elzinga senior wilde patiënten van betere medische zorg voorzien, de zorg die hij zelf niet kon geven. Het ging om de specialistische zorg waarbij je diverse zorgprofessionals nodig hebt. “Maar hij wilde ook een bijdrage leveren aan de regio. Mijn vader zat in het bestuur van de middelbare school Lyceum Oostergo, daar was hij bij betrokken rond diezelfde naoorlogse tijd. Zijn streven was om de ontwikkeling van de achtergebleven regio te verbeteren en vooral binnen zijn vakgebied,” zegt Gijs. In 1956, hetzelfde jaar dat Sionsberg van de grond kwam, verhuisde Huisarts Elzinga senior naar Leerdam. De plattelandse huisartsenpraktijk was fysiek zo zwaar geworden dat hij naar iets anders op zoek ging. Hij ging aan het werk als bedrijfsarts bij een glasfabriek in Leerdam. Als bedrijfsarts had hij fysiek minder belastend werk en kreeg hij pensioenvoorziening. Vijf jaar na zijn verhuizing is hij gestorven. “Mijn vader heeft niet lang kunnen terugblikken op Sionsberg, maar hij was zeer tevreden over zijn bijdrage.”
Meer dan 50 jaar later: Kleinzoon van oprichter aan het werk in Sionsberg
Heelkunde Friesland kreeg de vraag of ze Sionsberg konden ondersteunen binnen de traumachirurgie. “In de wetenschap dat Sionsberg opgericht is door mijn opa, heb ik toen mijn hand opgestoken,” vertelt Matthijs. “Sionsberg was belangrijk voor mijn opa. En ik zie de waarde van Sionsberg in, hier wil ik een positieve bijdrage aan leveren.” Matthijs woont met zijn gezin in Amsterdam maar is voor zijn werk voornamelijk in Friesland te vinden. Heelkunde Friesland is een vrij unieke constructie in Nederland. Chirurgen zijn op diverse locaties aan het werk in de Friese omgeving. “Dat Matthijs nu werkzaam is bij Sionsberg vind ik heel bijzonder,” zegt vader Gijs.
Specialiteit van Sionsberg
“Het is heel mooi om te zien dat de omgeving rondom Dokkum ontzettend betrokken is bij het medisch centrum. Sionsberg is verankerd in de gemeenschap. Dat is de kracht van de organisatie,” legt Matthijs uit. Het eerste jaar dat Matthijs werkzaam is binnen Sionsberg bevalt hem goed. “Het is een kleine organisatie waardoor je direct in contact bent met je collega’s. Dat zal voor de patiënt ook voelbaar zijn, denk aan de korte wachttijden.” Werken voor Heelkunde Friesland betekent dat je veel onderweg bent. “Je maakt een flink aantal kilometers op de snelweg, maar zo kan ik wel de totale Friese bevolking bedienen van zorg.”
