Online privacy, tja… het is niet het spannendste onderwerp om over te keuvelen bij de koffie, maar in Friesland begint het wél steeds meer te spelen. Steeds meer Friezen beginnen zich af te vragen wat er eigenlijk met hun gegevens gebeurt. Niet alleen op social media, maar ook bij gemeenten, zorginstanties en al die apps die je in no-time op je telefoon flikkert.
Dit is dan ook een reden waarom meer en meer mensen op zoek gaan naar online platforms die hun gegevens niet of alleszins minder bewaren – een actieve vorm van je privacy te beschermen, als het ware. Bijvoorbeeld: als je graag eens poker of blackjack speelt, weet je ongetwijfeld dat “normale” online casino’s talloze gegevens van je vragen én opslaan. Maar als je daarentegen kiest voor een veilig casino zonder registratie, kan je genieten van de beste casinospelletjes en tegelijk je privacy waarborgen.
Wat veel mensen niet weten, is dat Friesland al een tijdje meedraait in het grotere dataspel. Denk aan initiatieven als DataFryslân, waarbij verschillende overheidsorganisaties en kennisinstellingen data delen om beleid te verbeteren. Op zich een prima idee – betere inzichten, betere beslissingen. Maar het schuurt wel een beetje als je bedenkt dat daar ook persoonsgegevens tussen kunnen zitten. En dan is het maar de vraag of iedereen daar echt weet van heeft.
Je hebt tegenwoordig ook die slimme lantaarnpalen, verkeersmonitoring en andere ‘slimme’ oplossingen in de openbare ruimte. Handig hoor, voor de doorstroming van het verkeer of veiligheid op straat. Maar ondertussen worden er wel data verzameld over hoe je je beweegt. Misschien niet met naam en adres, maar toch. Het blijft een beetje wringen als je daar nooit actief ‘ja’ tegen hebt gezegd.
En dan heb je natuurlijk ook het internet zelf. Mensen in Friesland zijn net als iedereen online: ze bestellen spullen, kijken Netflix, doen hun bankzaken op de mobiel. En daar komt een heleboel tracking bij kijken. Je klikt een keer op een advertentie voor regenlaarzen en voor je het weet zit je dagenlang in een rubberlaarzen-campagne gevangen. Voor sommigen is dat gewoon irritant, voor anderen ronduit beangstigend. Wat weten die bedrijven nog meer van je?
Wat je ook ziet, is dat veel Friezen zich niet altijd even bewust zijn van hoe ze zichzelf online kunnen beschermen. En eerlijk is eerlijk: die instellingen zijn vaak zo ondoorzichtig als maar kan. Cookie-meldingen die je snel wegklikt, apps die standaard álles mogen volgen… Niet iedereen heeft de tijd of zin om zich daar helemaal in te verdiepen. En dan vertrouw je er dus maar op dat het wel goed zit.
Wat ook opvalt: de discussie over privacy wordt vaak in Randstad-termen gevoerd. Terwijl Friesland gewoon z’n eigen realiteit heeft. Meer dorpen, meer oudere inwoners, minder snelle internetverbindingen op sommige plekken. En ook minder toegang tot digitale hulp, trouwens. Dat maakt de impact van privacyproblemen soms nét wat anders dan in grote steden.
En vergeet de Friese taal niet. Digitale tools die je privacy moeten helpen beschermen, zijn zelden in het Fries beschikbaar. Best krom eigenlijk, zeker als je bedenkt dat een flink deel van de bevolking de taal dagelijks spreekt. Het maakt privacybescherming minder toegankelijk – en dus minder effectief.
Gelukkig is het gemiddelde niveau van Engels in Nederland (bron) zeer hoog, dus op zich vormt dit geen gigantisch probleem.
Al met al is online privacy in Friesland geen ver-van-je-bed-show meer. Het zit ‘m niet in paranoia, maar gewoon in bewust omgaan met je gegevens. En het helpt als overheden en bedrijven daar net zo bewust mee omgaan. Want als je niks te verbergen hebt, betekent dat nog niet dat je alles moet delen, toch?
