Sinds een half jaar woont Ilse* (34) uit Dokkum noodgedwongen met haar twee kinderen bij haar moeder. “Als we niet bij haar waren ingetrokken, hadden we nu op straat gestaan. Dat is toch te bizar voor woorden?”
“Het vervelendste vind ik dat er geen uitzicht is; er bestaat een kans dat we nog jaren zo voortborduren.”
Twee jaar lang huurde Ilse met haar kinderen een particuliere woning in Dokkum, maar in juni liep het huurcontract af. Verlenging was geen optie. Sindsdien is een eigen plekje vinden in de stad onmogelijk. “Er zijn gewoon geen woningen,” vertelt Ilse. Ze staat sinds 2022 ingeschreven bij woningcorporatie Thús Wonen, maar dat is te kort om in aanmerking te komen voor een sociale huurwoning. Daardoor had ze geen andere keuze dan met haar kinderen van 4 en 8 jaar bij haar moeder in het Fûgellân in te trekken.
Gemiddeld meer dan 3 jaar wachten op woning
Ilse is niet de enige Dokkumer met dit probleem. Steeds meer mensen lopen vast op de krapte van de woningmarkt. Volgens het nieuwste jaarverslag van Thús Wonen moesten woningzoekenden in Dokkum in 2023 gemiddeld 3 jaar en één maand wachten op een sociale huurwoning, een maand langer dan het jaar ervoor. In de dorpen rond Dokkum liep de wachttijd van 23 maanden op tot 27 maanden. Op hun website geeft Thús Wonen aan dat hun streven om mensen binnen anderhalf jaar aan een woning te helpen onhaalbaar is geworden. “De druk op de woningmarkt is te groot,” erkent de woningcorporatie.
Voor Ilse betekent dit dat er voorlopig geen zicht is op een eigen huis. “Natuurlijk ben ik blij dat we een dak boven ons hoofd hebben,” vertelt ze. “Maar we missen ons eigen plekje en hebben weinig privacy. We zitten constant op elkaars lip. Het is gewoon voor niemand goed. Het vervelendste vind ik dat er geen uitzicht is; er bestaat een kans dat we nog jaren zo voortborduren.” Thús Wonen kan Ilse niet vertellen op welke termijn ze een woning voor haar hebben.
Bij beppe
Afgelopen zomer besloot Ilse zich “in een opwelling” in te schrijven voor een woning aan de Festius Hommiustraat. Het bleek niet de oplossing waar ze op hoopte: “Het was een sloopwoning. Er moest enorm veel aan het huis gebeuren voordat ik er met twee kinderen in zou kunnen. En zelfs dan konden we er maar maximaal een jaar blijven, want daarna zou het gesloopt worden en zou ik weer moeten verhuizen.” Dat vond Ilse zonde van het geld. “Daarom zitten we nu bij beppe.”
Wat de situatie voor Ilse nog lastiger maakt, is het feit dat sociale huurwoningen zogenaamd ‘passend’ toegewezen worden. Deze overheidsregeling houdt in dat de huurprijs moet passen bij het inkomen en het aantal mensen met wie een persoon samenwoont. Het doel is om te voorkomen dat huishoudens met een lager inkomen in te dure woningen terechtkomen en vice versa. In de praktijk betekent het dat Ilse niet kan reageren op woningen met een huurprijs boven de €697. De keuze voor een huis wordt zo behoorlijk beperkt.
“Ik check elke dag de website”
“Ik check elke dag de website van Thús Wonen, maar het schiet niet op. De meeste woningen krijgen tientallen reacties. Hoe kan ik daar tegenop boksen met mijn korte inschrijfduur?” Een huis kopen is voor Ilse onbetaalbaar, en particulier huren is ook niet te doen. “Als er al iets vrijkomt, wat al nauwelijks gebeurt, betaal je al gauw 1400 euro kale huur per maand. Dat kan ik niet opbrengen, zeker niet als alleenstaande moeder.”
Ilse heeft haar verwachtingen in de loop der tijd bijgesteld. Luxe hoeft niet, twee slaapkamers is voldoende. “Daar verzin ik dan wel wat op. Als mijn kinderen en ik maar een eigen plekje hebben.” Af en toe overweegt ze en toe om in de dorpen rondom Dokkum een huis te zoeken, maar dat voelt eigenlijk als een laatste redmiddel. “Mijn kinderen hebben hier hun school en vriendjes. Ze hebben al zoveel meegemaakt; ik wil ze niet ook nog uit hun vertrouwde omgeving halen.”
14 nieuwe woningen Noarderstek
Thús Wonen beheert momenteel ongeveer 6.400 woningen. Naar eigen zeggen investeert de woningcorporatie volop in de ontwikkeling van nieuwe projecten. In de Fonteinslanden (waar Ilse een sloopwoning toegewezen kreeg) worden oude woningen met de grond gelijk gemaakt om plaats te maken voor moderne nieuwbouw. Daarnaast verrijst er in het noorden van Dokkum een compleet nieuwe woonbuurt: Noarderstek. Het oorspronkelijke plan uit 2020 voorzag in de bouw van 25 sociale huurwoningen in deze wijk. Nu blijkt dit aantal te zijn teruggebracht tot 14. Zo’n forse daling roept vragen op.
Bastiaan Dijk van Zwanenburg Projecten, de betrokken projectontwikkelaar, legt uit hoe die daling tot stand is gekomen. “Toen we in 2019 aan dit project begonnen, gaf Thús Wonen aan dat er behoefte was aan kleinere woningen met één slaapkamer, vooral voor alleenstaanden.” De woonbuurt bestond toen alleen nog maar op papier. Gedurende het proces veranderde de vraag: uit de inschrijvingen bij Thús Wonen bleek dat er meer behoefte aan grotere woningen met twee slaapkamers was, met name voor twee- en driepersoonshuishoudens. Dat leidde tot herziening van het plan. “Nu bouwen we in plaats van 25 kleine appartementen 14 grotere rijwoningen die aansluiten op de veranderde vraag.”
Naar verwachting worden die woningen pas op zijn vroegst eind 2025 opgeleverd. Dit betekent dat een oplossing voor Ilse voorlopig niet binnen handbereik ligt. “Alles is zo onvoorspelbaar,” zucht Ilse. “Ik wil gewoon een plek waar mijn kinderen op kunnen groeien, zonder telkens weer te moeten verhuizen.”
*Ilse haar echte naam is bekend bij de redactie.
Afbeelding: Zwanenburg Projecten
