In Dokkum worden bierbrouwers en de Hansma's vaak in één adem genoemd. De eerste bierbrouwer Hansma was de ‘ouwe seun’ Douwe Cornelis uit Harlingen. Hij trouwde op 25 november 1703 in Ee met Gertje Reitses uit dat dorp. In mei 1704 lieten ze zich inschrijven als burgers van Dokkum en kocht het jonge paar aan de Vleesmarkt voor de prijs van 1380 goudguldens een ‘huisinge, brouwerie, mouterie en brouwers-gereedschappen’. Hun zonen Cornelis en Sytse zetten het bedrijf voort en brachten de brouwerij tot grote bloei; dat wilden ze Dokkum laten weten ook en in 1743 lieten de Hansma’s hun huis verbouwen en verfraaien, zodat iedereen kon zien wat voor gouden handel het Dokkumer bier was. In de gevel kwam bovendien een weelderig versierde gevelsteen, met barokkrullen en een vergulde rechterhand, het symbool van de familie Han(d)sma. De brouwerij droeg vanaf die tijd de naam ‘De Gouden Hand’. Achter het woonhuis met de Lodewijk XIV-gevel aan het Kleindiep stond langs het Nauw de mouterij met de eesten om graan of cichorei te drogen en dat ging in 1782 een keer grandioos mis, waardoor een ‘aller ontzachelijkste brand’ de werkplaats in de as legde. Naast deze panden was tevens een bierhuis, waar men een glas vers gebrouwen bier kon drinken, dat de prachtige naam ‘De Bierton’ had. Misschien werd dit huis ook gebruikt als kuiperij, waar biervaten vervaardigd werden; het hele bierproductieproces hadden de Hansma’s zo in eigen hand, van het mouten tot en met het lageren en de tapperij aan toe. Het pand van tapperij ‘De Bierton’ staat nu vanwege een gevelsteen uit 1754 bekend als ‘De Zwarte Hand’, mede omdat hier volgens de volksoverlevering het zware en vuile werk gedaan werd, waar de Hansma’s hun gouden bierhandel van dreven. Maar was die zwarte hand altijd zo zwart? Of was de gevelsteen ooit ook verguld en raakte deze door de brand of door de tijd beschadigd en werden hand en rand daarna zwart geverfd? De familie Hansma verkocht de brouwerij aan de Vleesmarkt aan het eind van de 18e eeuw, maar bleef wel elders in de stad actief. De laatste bierbrouwer Hansma was Yvo Hansma van brouwerij ‘Het Wagentje’ aan de Oostersingel, die tussen 1860 en 1867 stopte met het brouwen van het ‘merakelse’ Dokkumer bier. Andere dranken hadden de rol van het bier toen allang overgenomen. Daarover volgende keer meer. Proost!
