Foto: Pieter Dokkum Met een moment van bezinning in de Bonifatiuskapel begon zondagavond de dodenherdenking in Dokkum. Er werd een stille tocht gelopen, die om 8 uur werd afgesloten met twee minuten stilte en het Wilhelmus. De stoet met mensen ging vervolgens naar de Grote Kerk op de Markt, waar het programma “her-denk-na” werd uitgevoerd: een collage van tekst, muziek en dans; herdenken én nadenken. Maandag 14 april 2014 was het precies 69 jaar geleden dat Dokkum werd bevrijd. De Canadezen zorgden er in 1945 dat Dokkum niet langer in handen was van de Duitsers. Er zijn nog tal van zaken in Dokkum die aan de oorlog herinneren. Een van de minder bekende verhalen is dat de voormalige Openbare lagere school de "Burgerschool" gedurende de Tweede Wereldoorlog bezet geweest door de Duitsers, en diende als kazerne. Een opmerkelijk bewaard detail is dat zich in de elfde steen laag boven de letters van het woord "school" nog steeds 4 grote muurpluggen zichtbaar zijn, waar destijds de Duitse adelaar met swastika was gemonteerd. Halverwege de 20e eeuw gleed er een zwarte schaduw over de stad: de Duitse bezetting van 10 mei 1940 tot 14 april 1945. In het geheim kwamen Dokkumers als Piet Brouwer en Piet Oberman in verzet tegen de nazi's: Joodse medemensen liet men onderduiken, bij Aalzum gedropte wapens werden verstopt voor de bevrijding. De zwartste dag uit de oorlog was 22 januari 1945, toen bij de Woudweg 20 mensen door een vuurpeloton werden doodgeschoten. Deze massaexecutie was de grootste die in de provincie Fryslân heeft plaatsgevonden. Op 14 april reed een groeplandwachters vanuit Leeuwarden naar Dokkum. De NSB’ers Roelof Jousma en Louis Joseph de Calavan bonden twee onschuldige burgers als menselijk schild op de voorspatborden van hun auto vast. Op de brug bij de Woudpoort kwam het tot een schotenwisseling met het verzet. De 15-jarige Pieter Eekhoff uit Dokkum stierf ter plaatse. De 56-jarige Oege Monsma uit Broeksterwoude werd zwaargewond op een ladder weggedragen. Hij zou zes dagen later in een Leeuwarder ziekenhuis overlijden. Enkele uren na het dramatische incident bij de Woudpoort verschenen de eerste Canadezen in de stad. Een doorzeefde auto bij de Woudpoort als stille getuige. Twee Dokkumers die als menselijk schild dienden kwamen om tijdens een kogelregen.